Burgerparticipatie in het veiligheidsdomein

Sinds de Nationale politie is gereorganiseerd en het land is opgesplitst in veiligheidsregio’s is de rol, en de functie van wijkagent langzaam aan het vervagen. De prioriteiten van de inzet van de politie is aan het veranderen. Dit heeft consequenties voor de zichtbaarheid en de aanwezigheid van de wijkagent. Lang geleden is er een toezegging gedaan vanuit de Tweede kamer om per 5000 inwoners een wijkagent ter beschikking te hebben. De wijkagent kent zijn buurt en kan snel handelen, wanneer dit nodig is. Nu die wijkagent steeds minder tijd heeft voor zijn wijk en nu ook de wijken steeds groter worden (1 agent per 15.000 inwoners) kunnen we concluderen, dat de oorspronkelijke rol van de wijkagent verleden tijd is. De politie trekt zich vaker terug en de inwoners gaan zich organiseren om mee te helpen aan hun eigen veiligheid.

Wil je reageren op dit stuk? Dat kan via secretaris@jenv.vvd.nl.

Ruim 10 jaar geleden is Buurtpreventie Lansingerland opgericht. De wijkbewoners hebben te lang moeten wachten op hulpvragen aan de gemeente en de politie om hun wijk veilig te maken of houden. Al snel werden er na de oprichting successen geboekt. Overlast van hangjeugd in de nachtelijke uurtjes in het weekend werd adequaat aangepakt en opgelost. Inbrekers werden zelf lastiggevallen door de buurtpreventen als ze op strooptocht waren. Eindelijk was het weer veiliger en rustig in de wijk.

Waarom Buurtpreventie? Omdat we niet alles kunnen overlaten aan de overheid. Burgerparticipatie in het veiigheidsdomein is erg belangrijk. Niemand kent de wijk zo goed als zijn inwoners. Politie en gemeente zijn duidelijk nog niet gewend aan deze nieuwe speler. De overheid blijft zichzelf zien als dé actor op het gebied van veiligheid. Er zijn nauwelijks gemeenten waar burgerinitiatieven een volwaardige rol krijgen in de veiligheidszorg. Toch past die afhoudende reactie niet meer bij de realiteit.

Buurtpreventie Lansingerland is zeer goed georganiseerd. We hebben Facebook met 10.000 volgers, een goede informatieve website, een nieuwsbrief en iedere wijk heeft 1 of meerdere WA-groepen. Meer en meer huishoudens hebben een camera, die verdachte situaties kan opnemen. Zo krijgen we steeds meer zicht op wat voor een duistere zaken er gebeuren in de wijk en kunnen we de politie helpen met goede camerabeelden. Burgerinitiatieven zijn bovendien een veerkrachtig netwerk dat in tijden van crisis zorgt voor onderlinge steun en maatwerk aan hulp. 

De kracht van burgerinitiatieven wordt nauwelijks onderkend, laat staan gestimuleerd door veiligheidspartners, blijkt ook uit het volgende voorbeeld. In de gemeente Bleiswijk heeft er een half jaar geleden een beroving plaats gevonden. De eigenaar van een pizzeria werd om 11 uur in de avond beroofd van zijn daggeld. 4 maanden later komt er een oproep bij Opsporing Verzocht om eventueel beschikbare camerabeelden. Niemand had die meer en Buurtpreventie was toch wel verbaasd dat we niet eerder gevraagd werden door de politie. Het antwoord was, ja dit is een apart opsporing team die landelijk opereert en niet op de hoogte is van burgerparticipatie in de wijk. Was de vraag direct bij ons aangekomen, dan was de kans groot geweest dat we camerabeelden konden regelen.

Het wordt tijd dat een landelijke organisatie gaat schakelen tussen gemeente, politie en burgerinitiatieven. Burgerinitiatieven zoals buurtpreventie kunnen verder groeien om bredere delen van de samenleving te bereiken en verder te professionaliseren. Er moet waarde gedreven worden samengewerkt en de opbrengst van die samenwerking duidelijk gemaakt worden in een jaarlijkse verantwoording.  Je kan hierbij denken aan een organisatie als buurtbemiddeling of Humanitas. Humanitas en buurtbemiddeling werken net als Buurtpreventie met vrijwilligers, trainen hen en koppelen hen aan concrete zaken waar hun vaardigheden nodig zijn. Het zorgt voor een menselijke vorm van dienstverlening die voor alle partijen bevredigend is, escalatie van kleine conflicten en tekortkomingen voorkomt en bovendien zeer kostenefficiënt is.

Vrijheid brengt de verantwoordelijkheid met zich mee dat we de grenzen niet overschrijden. Dat vraagt een zelfbewuste houding van burgers die staan voor de waarden van een vrije samenleving en deze behouden. Burgerinitiatieven in het veiligheidsdomein bieden een instrument voor de versterking van de maatschappelijke cohesie terwijl ze een onmisbare bijdrage leveren aan de preventie van misdaad. 

We hebben een landelijke erkende organisatie nodig, die afspraken met de gemeente en de politie kan maken om de samenwerking te bevorderen.

Het zou een goede zaak zijn, als vanuit de VVD dit verder wordt uitgewerkt en er een voorstel komt dat we in de komende verkiezingen kunnen inzetten om als speerpunt te realiseren in de komende periode.