Soms kun je een actualiteit niet onvermeld laten. In dit geval preventief fouilleren in Amsterdam.
Laten we eerst even kijken naar de feiten zoals die door de OM-baas, Gerrit van de Burg met de roep om urgentie werden gedeeld. Uit de cijfers blijkt dat het aantal minderjarigen dat verdacht wordt van een levensdelict of poging daartoe met vijftig procent is gestegen naar 199. Het meest opvallend is de stijging in de regio Amsterdam. Preventief fouilleren is een effectief middel gebleken. Niet alleen om de daders aan te kunnen pakken maar belangrijker nog om slachtoffers te voorkomen.
Bij het toepassen van bevoegdheden, zoals preventief fouilleren, speelt een aantal factoren een rol. In jargon ook wel “feiten en omstandigheden” genoemd. Als uit informatie blijkt dat bepaalde groepen jongeren wapens dragen en die gebruiken ligt het voor de hand dat die groepen worden gecontroleerd. Tegelijk doet die wetenschap een zwaar appel op het moreel kompas van politiemensen.
Het vraagt om bestuurlijk vertrouwen in de vrouwen en mannen in uniform en hun leidinggevenden.
Dat vertrouwen heeft burgemeester Halsema van Amsterdam niet. Haar eigen GroenLinks fractie in de gemeenteraad, met in het kielzog D’66 weigerden de selectie bij het preventief fouilleren toe te vertrouwen aan de politie. “Etnisch profileren lag immers op de loer”, aldus de Amsterdamse GroenLinks en D’66 fractie. Alleen door onafhankelijke waarnemers deel te laten nemen aan de controles waren beide politieke partijen bereid om preventief fouilleren toe te staan. Willekeurige burgers als waarnemers. Vanzelfsprekend niet geselecteerd, want voor je het weet maak je je als gemeente bestuur schuldig aan etnisch of politiek profileren.
Dat de Amsterdamse politieleiding, ondanks grote teleurstelling binnen eigen gelederen, aangaf omwille van transparantie geen bezwaar te maken tegen waarnemers, zet de wankelmoedige bestuursstijl van de GroenLinks burgemeester Halsema vol in de wind. Vandaag waarnemers bij de politie? Morgen bij de BOA’s? Bij de belastingdienst? Bij de voedsel en waren autoriteit? Bij alle uitvoerende organisaties met controle bevoegdheid?
Een stevige bestuurder gaat in de gemeenteraad staan voor de integriteit van zijn of haar politiemensen. Zo’n bestuurder had in de lokale driehoek de politieleiding streng aangesproken om toe te zien dat de selectie bij het fouilleren op feiten en omstandigheden wordt gebaseerd, los van willekeur. Zo’n bestuurder was op basis van een goede fenomeen analyse in gesprek gegaan met de vertegenwoordigers van de lokale gemeenschap waartoe de wapendragende jongeren groep behoren. Gericht op concrete, werkende interventies.
Als deze bestuursstijl representatief is voor GroenLinks dan ligt die toch echt ver weg van alles waar wij als liberalen voor staan, lokaal èn landelijk.
Ruud Verkuijlen